Psychologia miłości, a etapy w związku

Miłość jest bardzo ważna w życiu każdego człowieka. Szczególna jest charakterystyka tego uczucia w relacjach romantycznych. Aby zrozumieć mechanizm funkcjonowania miłości między partnerami, warto zagłębić się w badania psychologiczne dotyczące etapów pojawiających się w każdym związku. Jakie teorie psychologiczne tłumaczą zjawisko miłości? Jak działa miłość między osobami w różnym wieku?

Teorie miłości w psychologii

W psychologii funkcjonują różne teorie miłości. Jedną z najpopularniejszych jest ta, stworzona przez Roberta Sternberga. Zgodnie z nią, na miłość składa się intymność, namiętność i zaangażowanie. Te trzy aspekty wiążą się z poświęceniem dla drugiej osoby, uznaniem budowania relacji za jeden ze swoich priorytetów, a także dążeniem do wzmocnienia zaufania i bliskości emocjonalnej. Sternberg na podstawie wyróżnionych przez siebie kategorii dzieli miłość na różne rodzaje. Później rozwinął też swoją teorię wyróżniając miłość międzykulturową oraz tworząc teorię trójkąta.

Na uwagę zasługuje też teoria Johna Bowbly’ego. Choć początkowo jego rozumowanie dotyczyło jedynie relacji między opiekunami, a dziećmi, później psycholog rozwinął je również w kontekście związków romantycznych. Określił on miłość jako naturalny instynkt, który wiąże się bezpośrednio z potrzebą bliskości z partnerem, która jest źródłem poczucia bezpieczeństwa.

Z kolei Erich Fromm w swoich badaniach nieustannie podkreślał, że miłość jest aktywnym procesem, który nie może istnieć bez wyboru. Według jego teorii, miłość ściśle wiąże się z troszczeniem się o potrzeby partnera, a nie z ograniczeniem posiadania drugiej połówki w celu zaspokajania własnych potrzeb. Ten tok rozumowania podkreśla szacunek dla drugiej osoby, a także odpowiedzialne budowanie związku.

Etapy w związku miłosnym

Każdy związek przechodzi przez różne etapy. Jest to nieunikniony proces, a świadomość istnienia tych różnych faz ułatwia zbudowanie trwałej relacji na długie lata. Jakie etapy można wyróżnić?

• Zakochanie – jest to pierwszy etap, podczas którego partnerzy się poznają, są sobą zafascynowani, a działanie hormonów i neuroprzekaźników sprawia, że dostrzegają jedynie swoje pozytywne cechy. Jest to czas radości, motyli w brzuchu i podekscytowania.
• Romantyzm – tutaj partnerzy nadal odczuwają wszystko to, co charakterystyczne dla zakochania. Jednak w tym samym czasie relacja staje się bardziej romantyczna, jest w niej więcej przestrzeni na budowanie więzi, bliskości, intymności i podkreślanie wyjątkowości drugiej połówki.
• Kompletny związek – trzeci etap charakteryzuje się największą stabilnością. To tutaj kształtuje się zaufanie, będące fundamentem związku. Partnerzy dowiadują się o sobie coraz więcej, zyskują poczucie bezpieczeństwa i bliskości. Podczas tej fazy nie brakuje też intymności – zarówno tej o charakterze fizycznym, jak i emocjonalnym.
• Związek przyjacielski – to na tym etapie partnerzy stają się dla siebie prawdziwym wsparciem. Wspierają się i w pełni akceptują. Zyskują też umiejętność rozpoznawania wzajemnych potrzeb i pragnień.
• Związek pusty – ostatnim etapem jest czas, kiedy partnerzy mogą wiele stracić. Aby uniknąć utraty bliskości i intymności niezbędne jest wówczas pracowanie nad relacją i inwestowanie swojego zaangażowania w kreowanie silnego związku.

Miłość na różnych etapach życia

Miłość to uczucie będące częścią życia osób w każdym wieku. Jednak wraz z etapami życia znacznie zmienia swój charakter. W okresie dojrzewania jest ona pełna namiętności, a pierwsze złożone relacje stanowią dla każdego człowieka niepowtarzalne przeżycie. To wtedy następuje proces uczenia się komunikacji, rozwiązywania konfliktów i podchodzenia ze zrozumieniem do pojawiających się trudności.

W dorosłym życiu miłość może kształtować się na wiele różnych sposobów. Zależy to przede wszystkim od zakorzenionych w psychice przekonań, celów, dążeń i dotychczasowych doświadczeń. Jednak większość ludzi poszukuje wówczas stabilność i życiowego partnera. Osoby w średnim wieku skupiają się na swoim życiu zawodowym i rodzinnym. Od drugiej połówki oczekują wówczas wsparcia oraz zrozumienia. Z reguły partnerzy mają wtedy wspólne cele, które razem realizują.

Miłość ma również ogromne znaczenie w starości. Jest wtedy źródłem wsparcia, radości, a głęboka więź z partnerem przejawia się pod postacią pełnej akceptacji i dużych pokładów zaufania. Warto pamiętać o tym, że w zależności od etapu życiowego, z miłością są związane odmienne wyzwania i możliwości. Jednak bez względu na to, to właśnie miłość odgrywa najważniejszą rolę w dążeniu do dobrostanu i szczęścia.

Wybór partnera – teorie psychologiczne

Psychologia mówi wiele nie tylko na temat etapów związku, ale również wyboru partnera. Jedną z teorii jest ta, która zakłada, że ludzie decydują się na budowanie relacji z osobą podobną pod względem wartości i poziomu wykształcenia. Miałoby to ułatwiać stworzenie silnej więzi, pełnej zrozumienia. Popularna jest też teoria wymiany społecznej. Zgodnie z nią przed wyborem partnera każda osoba dokonuje analizy korzyści oraz strat związanych z wejściem w relację. Ciekawym podejściem jest teoria załączników. Według niej ludzie dobierają sobie drugie połówki na podstawie przeżyć z dzieciństwa. Osoby, w których domu rodzinnym była bliskość – budują związki stabilne i zdrowe. Z kolei te, które zmagały się z problemami rodzinnymi – często są niedostępne emocjonalnie i nie potrafią wchodzić w konstruktywne relacje.

Bez względu na teorię, wybór partnera zawsze wiąże się w pewnym sensie z przekonaniami wyniesionymi z domu rodzinnego. Dodatkowo, wpływają na niego normy kulturowe charakterystyczne dla danego regionu świata, religia, kontekst społeczny i aktualne cele życiowe.

Budowanie związku to złożona sprawa, wymagająca dużego zaangażowania. Aby lepiej zrozumieć poszczególne wydarzenia wpływające na fundamenty relacji, warto przeanalizować historię swojego związku pod kątem poszczególnych etapów wyróżnionych przez psychologów. Z pewnością ułatwi to rozumienie i rozwiązywanie pojawiających się problemów.